Bio-illustrations

Δεν θα δεις ποτέ πραγματικά ένα φυτό, παρά μόνον αν το ζωγραφίσεις (Johann Wolfgang von Goethe)

18 Φεβρουαρίου 2023

Με το γυαλι του ψαρα




Σχεδόν όλα τα δείγματα επιστημονικής εικονογραφίας που παρουσιάζει το bio-illustrations προέρχονται από βιβλία και εποπτικούς χάρτες της αλλοδαπής και έχουν φιλοτεχνηθεί από  ξένους ζωγράφους, σκιτσογράφους και χαράκτες. Αν μεταξύ αυτών δεν υπάρχουν έργα Ελλήνων καλλιτεχνών αυτό είναι κάτι που μάλλον πρέπει να αποδοθεί στο ότι στην πατρίδα μας δεν υπήρχε ζήτηση για την επιστημονική εικονογραφία, ώστε να θεραπευτεί και να ακμάσει. 


Ακόμη κι έτσι όμως, εικόνες των οργανισμών που ζουν στην πατρίδα μας, καθώς και στιγμιότυπα της φύσης της, έχουν φιλοτεχνηθεί και μάλιστα από σπουδαίους καλλιτέχνες - όπως ο Σ. Βασιλείου, ο Τάσσος, ο Κ. Γραμματόπουλος κ.ά. για διάφορους σκοπούς (ευθέως καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό, ή διαφημιστικό), πάντως όχι επιστημονικό.


Σε ένα τέτοιο δείγμα θα αναφερθούμε στο σημείωμα αυτό. Είναι το έργο του Ευαγγέλου Περικλέους Σπυρίδωνος, ενός Αθηναίου ζωγράφου, που γεννήθηκε το 1900 και απεβίωσε το 1977. Ο Σπυρίδωνος, εκτός από τους πίνακές του σε λάδι, παρήγαγε και μια μεγάλη σειρά εικόνων που κόσμησαν βιβλία, όπως: Η "Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ" του Άγγελου Τερζάκη, "Τα ψηλά βουνά" του Ζαχαρία Παπαντωνίου, "Τα λόγια της πλώρης" του Ανδρέα Καρκαβίτσα κ.ά. των εκδόσεων της Εστίας

 

Μεταξύ των βιβλίων αυτών περιλαμβάνεται και το βιβλίο "Με το γυαλί του ψαρά", του Θέμου Ποταμιάνου, που εκδόθηκε το 1952, επίσης από την Εστία. Στο βιβλίο ο συγγραφέας παρουσιάζει τα ψάρια και τα θαλασσινά της πατρίδας μας, τις συνήθειές τους, τα βάθη της θάλασσας στα οποία τα συναντάμε, καθώς και τους τρόπους αλιείας τους. 


Το κείμενο συνοδεύεται από λιθογραφίες των κατοίκων της θάλασσας, των οποίων οι γραμμές, αν και στερούνται της ακρίβειας των επιστημονικών αναπαραστάσεων, δίνουν στον αναγνώστη μια ιδέα για τη μορφή κάθε ψαριού ή θαλασσινού,  και μάλιστα με ένα ιδιαίτερα χαριτωμένο και λιτό τρόπο. 

Πριν, λοιπόν το bio-illustrations σάς αφήσει να θαυμάσετε τις εικόνες, τα αρχιγράμματα και τα στολίσματα του βιβλίου, τις οποίες έχει αναρτήσει, θα διακινδυνεύσει να κάνει μια πρόταση: Καλό θα ήταν να βλέπαμε κάποτε μια συνέργεια μεταξύ - φερ' ειπείν -  της Σχολής Καλών Τεχνών και των Βιολογικών, Γεωπονικών κ.ά. τμημάτων με αντικείμενο τη συλλογή και μελέτη των αναπαραστάσεων του φυσικού κόσμου που έχουν γίνει για εκπαιδευτικούς σκοπούς. 

Καλημέρα σας.