Αυτος ο κοσμος, ο μικρος, ο μεγας

O Félix-Archimède Pouchet (1800 - 1872) ήταν Γάλλος φυσιοδίφης που διετέλεσε διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Ρουέν και του Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, καθώς και καθηγητής της Ιατρικής Σχολής της Ρουέν.  Στο σημαντικότερο από τα έργα του, την Ετερογένεια, που εκδόθηκε το 1859, περιέγραψε λεπτομερώς τις συνθήκες, υπό τις οποίες - πίστευε ότι - είναι δυνατή η δημιουργία εμβίων όντων, από άβια ύλη διά των διαδικασιών της σήψης και της ζύμωσης. 

Χάρη στο έργο αυτό, ο 60χρονος φυσιοδίφης, κατέστη ο κύριος εκφραστής της θεωρίας της αυτόματης γένεσης και αντίπαλος του 37χρονου τότε Louis Pasteur, που την αμφισβήτησε, εκτελώντας ένα ευφυές πείραμα με το οποίο έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη της μικροβιακής θεωρίας - στην οποία συνέβαλε και ο Robert Koch.

Αν και σήμερα η Ετερογένεια, δεν θεωρείται παρά μια περίτεχνη περιγραφή μιας παραδοξότητας, η συνεισφορά του Pouchet δεν ήταν αμελητέα, καθώς περιελάμβανε την εδραίωση της κυτταρολογίας, ως κλάδου της Βιολογίας και την έκδοση ενός αριθμού βιβλίων τα οποία εκλαΐκευσαν την επιστήμη στους αναγνώστες της εποχής του.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται το βιβλίο: Το σύμπαν, το απείρως μεγάλο και το απείρως μικρό που εκδόθηκε το 1870 και αποτελεί μια γοητευτική ξενάγηση στο σύμπαν - από το μικροσκοπικό των κυττάρων, και των μονοκύτταρων οργανισμών, ως το γιγαντιαίο των γαλαξιών και των πλανητών - στην οποία εξηγούνται πολλά φαινόμενα όπως η μεταμόρφωση των εντόμων, η μετανάστευση των ζωικών οργανισμών, η αναπνοή των φυτών, και μαζί με αυτά, οι σεισμοί, τα ηφαίστεια, οι παγετώνες, οι κινήσεις των αστέρων, η δημιουργία των κομητών κ.ά.

Το βιβλίο στις 596 σελίδες της έκδοσης την οποία παραθέτω, περιλαμβάνει 343 γκραβούρες και 4 χρωμολιθογραφίες τις οποίες επιμελήθηκαν οι σημαντικοί Γάλλοι εικονογράφοι του 19ου αιώνα Auguste Faguet, Albin Mesnel, Émile-Antoine Bayard.

Η ομορφιά τους, είμαι βέβαιος, πως θα σας παρακινήσει να περιηγηθείτε την έκδοση, από τον σύνδεσμο που παραθέτω. 

Για την περίπτωση στην οποία ο ιδιοκτήτης του συνδέσμου, κατεβάσει ή μετακινήσει το βιβλίο, ιδού και ένας άλλος σύνδεσμος από την αποδεδειγμένα σταθερή πηγή του archive.org.

Τα ανθη ειναι η εκφραση της αγαπης των φυτων

Τ

η δεκαετία του 1930 ο Dain L. Tasker, ένας ακτινολόγος που εργαζόταν στο νοσοκομείο Wilshire του Λος Άντζελες, είχε την έμπνευση να κατευθύνει τις ακτίνες Χ που παράγονταν από λυχνίες λεπτής εστίασης σε ένα αντικείμενο, το οποίο ποτέ δεν είχε απεικονιστεί με τη χρήση αυτών των ακτίνων, στα 30 περίπου χρόνια που είχαν μεσολαβήσει από την ανακάλυψή τους. 

Το αντικείμενο αυτό, δηλαδή τα άνθη των φυτών, ήταν αρκετά παράδοξο για τη διερεύνησή του με ένα μέσο που απαιτεί την ύπαρξη σκληρών μερών, όπως π.χ. τα οστά. Ωστόσο με την αξιοποίησή του ο Tasker, κατάφερε να μπει στο πάνθεον των μεγάλων φωτογράφων, παράγοντας μια σειρά εξαιρετικών φωτογραφιών, τις οποίες βελτίωσε, προστρέχοντας στη βοήθεια του Will Connell, ενός φημισμένου φωτογράφου από την Καλλιφόρνια.

Οι φωτογραφίες του Tasker αποτελούν εξαιρετικά δείγματα εφαρμοσμένου μινιμαλισμού, τόσο από την άποψη των χρωμάτων (μόνον αποχρώσεις του μαύρου και του γκρίζου), όσο και από την άποψη των γραμμών,  που περιορίζονται στην απεικόνιση των βασικών μερών των ανθέων. 

Η εργασία του Tasker που δημοσιεύθηκε, με τη μεσολάβηση του Connell, σε δυο μεγάλα Αμερικανικά περιοδικά φωτογραφίας το US Camera -1939 και το  Popular Photography-1942, οδήγησε στην τοποθέτηση του δημιουργού του, ανάμεσα στους μεγάλους δασκάλους της βοτανολογικής φωτογραφίας. 

Κάποτε, ο Tasker, μιλώντας για το αντικείμενο της τέχνης του και της παρατήρησής του, είχε πει ότι: "Τα άνθη είναι η έκφραση του έρωτα των φυτών". Και πράγματι κοιτώντας τις φωτογραφίες του, με τα διάφανα πέταλα, και τους τολμηρούς στήμονες, διακρίνει κανείς τον λεπτό αισθησιασμό με τον οποίο ο δημιουργός τους, αποκάλυψε το εύθραυστο μυστήριο της ερωτικής ζωής των φυτών.  

Τα φυτα στην τεχνη και στο εμποριο

 

Ο

Anton Seder (1850-1916) ήταν ένας Γερμανός σχεδιαστής του κινήματος της Art Nouveau που διετέλεσε καθηγητής και διευθυντής της Ecole Supérieure des Arts Décoratifs (Ανωτάτης Σχολής Διακοσμητικών Τεχνών) η οποία ιδρύθηκε το 1890 στο Στρασβούργο, ως μέρος ενός σχεδίου για την καλλιτεχνική αναβάθμιση της πόλης. Η πολύκροτη ιστορία της πόλης - η οποία πέρασε πολλές φορές από τα γερμανικά στα γαλλικά χέρια κ.ά. μέχρι να γίνει η έδρα του Συμβουλίου της Ευρώπης, και σύμβολο της ιδέας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης - της άφησε μια δισυπόστατη πολιτισμική κληρονομιά με γαλλικά και γερμανικά στοιχεία, η οποία αντικατοπτρίζεται και στο έργο του Seder.

Στο έργο αυτό που ήταν πολυσχιδές (εκδότης καλλιτεχνικών περιοδικών, σχεδιαστής προσόψεων κτιρίων, γλύπτης, αρχιτέκτων) εξέχουσα θέση κατέχει μια έκδοση του 1866 η οποία φέρει τον τίτλο: Τα φυτά στην Τέχνη και στο εμπόριο. Η έκδοση περιέχει περισσότερη από μια εκατοντάδα πλακών που έχουν δημιουργηθεί με διάφορες τεχνικές (ξυλογραφία, λιθογραφία, χρωμολιθογραφία κ.ά.), όλες εξαιρετικά δείγματα εφαρμοσμένης τέχνης και τυπογραφίας που φανερώνουν - όπως συμβαίνει και με άλλα έργα της Art Nouveau - την επιρροή των λεπτών γραμμών, της πανδαισίας των χρωμάτων και της επιμέλειας της σύνθεσης της ιαπωνικής τεχνοτροπίας.

Θαυμάστε λοιπόν την ομορφιά των πλακών που ακολουθούν, κι αν επιθυμείτε κατευθυνθείτε στον σύνδεσμο του archive.org στον οποίο είναι αναρτημένο το πλήρες έργο.