Mira calligraphiae monumenta

Tο  βιβλίο Mira calligraphiae monumenta, δηλαδή: To Πρότυπο Βιβλίο της καλλιγραφίας, ήταν ένα χειρόγραφο βιβλίο που φιλοτεχνήθηκε μεταξύ των ετών 1561 και 1562 από τον Κροάτη Georg Bocskay (γραμματέα της Αυλής του Φερδινάνδου του A', αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), με το οποίο ο δημιουργός του επεδίωξε να επιδείξει την εκλεπτυσμένη τεχνική του, αλλά και την υπεροχή του, μεταξύ των γραμματέων της Αυλής,  στον τομέα της καλλιγραφίας.

Το βιβλίο, στο οποίο είχαν γραφεί με διάφορα καλλιγραφικά στυλ προσευχές, ύμνοι, αποσπάσματα από τη Βίβλο και ακόμη δικαστικές αποφάσεις, 30 χρόνια μετά τη δημιουργία του εμπλουτίστηκε, κατ΄εντολήν του εγγονού του Φερδινάνδου, Αυτοκράτορα Ροδόλφου του B', με εικόνες φυτών, φρούτων, και ζώων, τις οποίες φιλοτέχνησε ο Φλαμανδός εικονογράφος Joris Hoefnagel.

Τα εκπληκτικα σχεδια του Irvin Geiss

Αρκετά χρόνια πριν οι ισχυροί υπολογιστές και τα γραφιστικά προγράμματά τους παραγάγουν απεικονίσεις της πολύπλοκης στερεοδιάταξης των μακρομορίων, ένας καλλιτέχνης με σπουδές στην αρχιτεκτονική φιλοτέχνησε, συνεργαζόμενος με βιολόγους,  βιοχημικούς και χημικούς ερευνητές, μια εκπληκτική σειρά σχεδίων για τα μακρομόρια, που εξακολουθούν να εντυπωσιάζουν για την πιστότητα και την ομορφιά τους.

b- DNA

Ήταν ο Irving Geis ((1908-1997) ο Αμερικανός γραφίστας που με το έργο του, αποτυπωμένο σε βιβλία Βιοχημείας, όπως του Albert L. Lehninger, του Richard E. Dickerson και άρθρα που δημοσιεύθηκαν σε επιστημονικά περιοδικά, συνέβαλε ώστε να κατανοήσουμε τη δομή των πολυπλόκων βιομορίων.

Ελληνικο γραμματοσημο και Ελληνικη φυση

Επιθυμούσα από καιρό να κάνει το bio-illustrations μια αναφορά, κι αργότερα - γιατί όχι; - ένα αφιέρωμα στο Ελληνικό γραμματόσημο, ειδικά μάλιστα σε αυτό που είχε ως θέμα του την πανίδα και την χλωρίδα της πατρίδας μας. Αντιλαμβανόμουν την αναφορά αυτή, επιβεβλημένη, κι όχι μόνον εξαιτίας φυσιολατρικών, εκπαιδευτικών ή φιλοτελικών κινήτρων, αλλά και λόγω της υψηλής αισθητικής αξίας που είχε κατακτήσει διεθνώς το Ελληνικό γραμματόσημο. 

Την αντιλαμβανόμουν όμως και ως μια οφειλή: Δεν ήταν, άραγε, η συλλογή γραμματοσήμων ο ευχάριστος, αλλά και ωφέλιμος σύντροφος των παιδικών και εφηβικών χρόνων μας που μας παρείχε γνώσεις για τη γεωγραφία, την πολιτισμική, πολιτική και φυσική ιστορία του τόπου μας, ασκώντας μας, ταυτόχρονα, στην υπομονή, στην επιμέλεια, στην παρατηρητικότητα και στην καλαισθησία; 

Φαίνεται όμως πως ήρθε η ώρα να εξοφλήσω, κάπως, την οφειλή αυτή που με την υπενθύμισε μια λησμονημένη συλλογή γραμματοσήμων την οποία ανέσυρα, από κάποιο συρτάρι της βιβλιοθήκης μου.

Ανατρέχοντας λοιπόν στις διαφανείς χάρτινες λουρίδες του άλμπουμ, που τα παιδικά χέρια είχαν τοποθετήσει γραμματόσημα, έπεσα πάνω σε μια σειρά η οποία είχε κυκλοφορήσει το 1958 με αφορμή το Διεθνές Συνέδριο για την Προστασία της Φύσης που είχε διεξαχθεί στην Αθήνα.

Η σειρά που είχε επιμεληθεί ο χαράκτης Τάσσος (Φύση) περιελάμβανε γραμματόσημα με θέμα τους τον Νάρκισσο, τη δάφνη και τον Απόλλωνα, το πεύκο και τον Πάνα, το ρόδο και την Αφροδίτη, καθώς και την Ίριδα την Κρητική, την τουλίπα της Βοιωτίας, τον κρόκο τον Αττικό και το Ελληνικό κυκλάμινο.

Φωτογράφησα λοιπόν αυτά τα όμορφα γραμματόσημα και σας τα παρουσιάζω: Έχουν χαρούμενες λεπτές φόρμες, λαμπερά χρώματα και φως - κάτι καινούργιο στην ελληνική χαρακτική γραμματοσήμων - που αποδόθηκαν άψογα κατά την εκτύπωση, χάρη σε μια διεθνή ελληνική καινοτομία: Η Ελλάδα, με τις σειρές γραμματοσήμων του 1958, εισήγαγε στην τυπογραφία γραμματοσήμων, τη μέθοδο "πολυχρωμία όφσετ", που την εφάρμοσε η εταιρεία γραφικών τεχνών ΑΣΠΙΩΤΗΣ- ΕΛΚΑ, μετά από πρόταση - και υπό την καλλιτεχνική επίβλεψη- του Τάσσου ο οποίος εκτός από τη σειρά Φύση, είχε επιμεληθεί και τις σειρές: Εμπορική Ναυτιλία, Λιμάνια. 

Τα γραμματόσημα και των τριών σειρών είχαν μεγάλη απήχηση στον διεθνή φιλοτελισμό, ένα δε από αυτά, η ΑΡΓΩ, θεωρήθηκε ως ένα από τα ομορφότερα γραμματόσημα στον κόσμο.   

Οι δυναμεις του 10

Σαράντα και πλέον χρόνια μετά τη δημιουργία του το μικρό αυτό φιλμ που γύρισαν οι Charles και Ray Eames, ένα εμπνευσμένο ζευγάρι σχεδιαστών, εξακολουθεί να μαγεύει και να διδάσκει τον θεατή του, ταξιδεύοντάς τον από τον κόσμο, στον μεγάκοσμο και από τον μεγάκοσμο στον μικρόκοσμο.

Το γύρισαν το 1977 και το τιτλοφόρησαν: "Δυνάμεις του 10" διότι ο φακός τους διατρέχει κλιμακωτά, ανά δύναμη του 10, την απόσταση των 100 εκατομμυρίων ετών φωτός που χωρίζει ένα ζευγάρι σε ένα πάρκο του Σικάγο, ως τα όρια του σύμπαντος, για να επιστρέψει πάλι πίσω στο ζευγάρι και να καταδυθεί στον αχανή μικρόκοσμο των κυττάρων, των βιομορίων, των ατόμων και των πρωτονίων, 10^(-16) m στο χέρι του άνδρα.

Γκαρυ Λαρσον

Ο Gary Larson είναι ένας Αμερικανός γελοιογράφος του οποίου τα σκίτσα χαρακτηρίζονται από τις απλές γραμμές τους και ένα λεπτό, συχνά ρηξικέλευθο και ανατρεπτικό χιούμορ με το οποίο σχολιάζει την καθημερινότητα της Αμερικανικής κοινωνίας, αλλά και τη στάση της απέναντι στον φυσικό κόσμο και στο περιβάλλον

Το σημαντικότερο έργο του, η Αθέατη Πλευρά, είναι μια σειρά εκατοντάδων γελοιογραφιών, οι οποίες δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, έγιναν κινούμενα σχέδια και κόσμησαν ημερολόγια και ευχετήριες κάρτες, ενώ συχνά αξιοποιήθηκαν στη διδασκαλία της Βιολογίας, λόγω του ακριβούς αλλά χαριτωμένου και κωμικού τρόπου με τον οποίο τα σχέδιά του προσεγγίζουν τον φυσικό κόσμο και την επιστήμη που τον μελετά.

Οι γατες του Jean-Jacques Sempé

Δεν είναι εικονογράφος επιστημονικών αντικειμένων ώστε να εμπίπτει στα κύρια ενδιαφέροντα της σελίδας. Ωστόσο από το πενάκι και τον χρωστήρα του αναδύθηκαν, μαζί με τις ιλαρές πλευρές της αστικής ηθολογίας μας, τα ζώα που μας συντροφεύουν· οπότε νομιμοποιούμαστε να σας τον παρουσιάσουμε. Αναφερόμαστε στον Jean-Jacques Sempé, τον διεθνούς φήμης Γάλλο σκιτσογράφο, δημιουργό του μικρού Νικολά και εκθέτουμε μερικά από τα σκίτσα του με ζώα, στα οποία πρωταγωνιστής είναι η γάτα.

Μια εμβληματικη απεικονιση του κυτταρου

Από καιρό επιθυμούσα να γράψω ένα αφιέρωμα για τον Will Burtin, έναν εκπληκτικό γραφίστα και κοινωνό της επιστήμης, του οποίου το όνομα -πιθανότατα όπως εσείς, αγνοούσαμε- η εντυπωσιακή φωτογραφία όμως ενός από τα δημιουργήματά του, μας ήταν οικεία, καθώς κοσμούσε τα αμερικανικά περιοδικά της δεκαετίας του 60 και του 70 που έπεφταν στα χέρια μας, αλλά και το βιβλίο Βιολογίας της Δέσμης, της δεκαετίας του 80.

οι μυθοι του Λαφονταιν

 Ένα από τα περισσότερο διαβασμένα έργα της Γαλλικής λογοτεχνίας είναι οι Μύθοι του Λαφονταίν. Στα 12 βιβλία που τους περιλαμβάνουν ο Γάλλος ποιητής αξιοποιώντας τους  αισώπειους μύθους-τους οποίους άντλησε από την αρχαιότερη πηγή τους, το έργο του Φαίδρου- αλλά και σύγχρονες πηγές, αφηγείται 243 ιστορίες. Όλες τους, γραμμένες έμμετρα,  αποτελούν αλληγορίες στις οποίες τα περιστατικά, οι περιπέτειες και τα παθήματα από τη ζωή ανθρωπόμορφων ζώων καταλήγουν σε ένα διδακτικό και ηθικό επιμύθιο.

Biology Drawings

Το βιβλίο Biology Drawings (τμήμα 1ο και τμήμα 2ο) ήταν ένας εργαστηριακός  βοηθός, και ταυτόχρονα ένα βιβλίο προετοιμασίας για τις πρακτικές εξετάσεις του Λυκείου, που εκδόθηκε από τον εκδοτικό οίκο John Murray (τον ίδιο δηλαδή που έναν περίπου αιώνα πριν είχε εκδόσει την Καταγωγή των Ειδών διά της Φυσικής Επιλογής) το 1938.