Bio-illustrations

Δεν θα δεις ποτέ πραγματικά ένα φυτό, παρά μόνον αν το ζωγραφίσεις (Johann Wolfgang von Goethe)

09 Απριλίου 2023

August Friedrich Schenck: Ο ζωγραφος που απεικονισε την εκφραση των συναισθηματων στα ζωα




Ο επισκέπτης της Εθνικής Πινακοθήκης στη Μελβούρνη, είναι απίθανο να περάσει μπροστά από τον πίνακα και να μην τραβήξει την προσοχή του, η σπαραχτική εικόνα που αποτύπωσε στην ελαιογραφία του, το 1878, ο δημιουργός της August Friedrich Albrecht Schenck.  Στο φόντο ενός ζοφερού χιονιά, μια προβατίνα προστατεύει το νεκρό μικρό της, από τα κοράκια που είναι έτοιμα να ξεσκίσουν τη σάρκα του. Το ανυψωμένο κεφάλι της, και το μπροστινό πόδι με το οποίο καλύπτει το άψυχο κορμί, επισημαίνουν την αποφασιστικότητά της, να μην επιτρέψει τη βεβήλωση του νεκρού παιδιού της. Η έκφρασή της όμως, δηλώνει τη στωική οδύνη της, μπροστά στην τετελεσμένη απώλεια. 

Ο ζωγράφος, που επέγραψε τον πίνακά του, ως: Οδύνη, πρέπει να επεδίωξε μια αλληγορία. Να αντιπαραβάλλει τη λύπη και την ευγένεια των συναισθημάτων της προβατίνας, έναντι της αγριότητας των κορακιών, για να υπαινιχθεί τη σκληρότητα της ανθρώπινης κοινωνίας. 
Και τέτοιες αλληγορίες, είναι συχνές στο έργο του που παρουσιάζει ζώα - συνήθως πρόβατα - τα οποία βρίσκονται ενώπιον κινδύνου, που τον αντιμετωπίζουν χάρη στην προστασία του βοσκού τους, του σκυλιού του και την επίγνωση της κοινότητας της μοίρας τους.

Ο αισώπειος ανθρωπομορφισμός του έργου του, ήταν γέννημα των τελών του 19ου αιώνα, περιόδου στην οποία - βοηθούντος και του διάσημου πλέον Κάρολου Δαρβίνου, που το 1872 είχε εκδώσει το βιβλίο: Η έκφραση των συναισθημάτων στον άνθρωπο και στα ζώα - είχε αρχίσει να γίνεται αντιληπτό, ότι και τα ζώα έχουν συναισθήματα. Μπορούν να χαίρονται, να λυπούνται, να υποφέρουν και να αισθάνονται τον πόνο της απώλειας.  
Αν και το έργο του σημαντικού αυτού ζωγράφου αναγνωρίστηκε στον καιρό του - ώστε να τιμηθεί με την αναγόρευσή του, ως Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής - θεωρήθηκε από κριτικούς τέχνης, ως υπερβολικά συναισθηματικό. Όπως όμως μπορείτε να διαπιστώσετε, βλέποντας τους λιγότερο διάσημους πίνακές του από την Οδύνη, είναι λεπτό, πολυδιάστατο στις αναγνώσεις του, και υπαινικτικό. 

Προσέξτε τον πρώτο πίνακα που παρατίθεται, ο οποίος φιλοτεχνήθηκε το 1885. Ο Schenck τον επέγραψε ως: Το ορφανό, και σε αυτόν αντέστρεψε το θέμα της Οδύνης. Αυτή τη φορά, είναι το μικρό που στέκεται ανήμπορο, μπροστά στο σώμα της νεκρής μητέρας του.



Βοσκός και πρόβατα σε χειμερινό ορεινό τοπίο

Η βοσκοπούλα με τα πρόβατά της

Βοσκός με το ποιμνίο του, στην καταιγίδα

Γάιδαρος που ξαφνιάζεται στη θέα ενός λύκου

Βοσκός και κοπάδι του στα χιόνια

Βοσκός και ποιμνίο του στην καταιγίδα


Ο Schenck γεννήθηκε το 1828 στο Glückstadt - τότε Δανική πόλη και αργότερα Γερμανική - σπούδασε όμως και πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του, που διακόπηκε το 1901, στη Γαλλία.