Bio-illustrations

Δεν θα δεις ποτέ πραγματικά ένα φυτό, παρά μόνον αν το ζωγραφίσεις (Johann Wolfgang von Goethe)

28 Ιανουαρίου 2016

Anna Atkins: Μια πρωτοπoρος των επιστημονικων απεικονισεων




Oι αναγνώστες της σελίδας γνωρίζουν πως εκτός από τις εικόνες, τις φωτογραφίες και γενικά τις αναπαραστάσεις της Βιολογίας, της αρέσουν και οι ιστορίες της. 
Έτσι η σελίδα δεν θα μπορούσε να αφήσει ασχολίαστη μια έκδοση του 19ου αιώνα που αποτελεί ορόσημο, καθώς ήταν η πρώτη την οποία υπέγραφε γυναίκα φωτογράφος και διότι ήταν η πρώτη που αποτελείτο αποκλειστικά από “φωτογραφίες”.
Αυτή λοιπόν η έκδοση έφερε τον τίτλο “Φωτογραφίες των Βρετανικών Φυκών” και περιελάμβανε μια συλλογή απεικονίσεων φυκών, την οποία η φωτογράφος εξέδωσε τμηματικά από το 1843 ως το 1853, καθώς προσέθετε και αντικαθιστούσε απεικονίσεις.

Δημιουργός της ήταν η Αγγλίδα Anna Atkins, μια ερασιτέχνης βοτανολόγος που ενδιαφερόταν για την ταξινόμηση και για την επιστημονική φωτογραφία.
Η Atkins επιθυμούσε να παραγάγει έναν φωτογραφικό “συνοδό” της πρωτοποριακής έκδοσης του εγχειριδίου του William ΗarveyManual of British Algae”, το οποίο στην έκδοση του 1841 δεν περιελάμβανε φωτογραφίες. Για το λόγο αυτό άλλωστε στο δικό της βιβλίο υιοθέτησε την ονοματολογία του Harvey στην ταξινόμηση των φυκών.




***


Η Atkins, όπως η ίδια δήλωσε το 1843, επέλεξε τη “φωτογράφηση” των φυκών, αντί του σχεδιασμού τους, διότι πίστευε ότι δεν ήταν δυνατή η παραγωγή ακριβών σχεδίων για τόσο λεπτεπίλεπτες υπάρξεις. Έτσι υιοθέτησε μια τεχνική που ονομάζεται κυανοτυπία, την οποία είχε εφεύρει ο John Herschel, ένας ευφυής και πολυπράγμων επιστήμονας (Μαθηματικός και Αστρονόμος) που περιλαμβανόταν στους φίλους του πατέρα της, John George Children που ήταν χημικός, μεταλλειολόγος και ζωολόγος.

Η τεχνική αυτή συνίστατο στην τοποθέτηση του δείγματος πάνω σε ένα χαρτί που είχε εμποτιστεί με ένα φωτοευαίσθητο άλας του σιδήρου και στην έκθεσή του στο φως. Το αποτέλεσμα -που δεν ήταν μια φωτογραφία, καθώς δεν είχε χρησιμοποιηθεί κάμερα- πήρε την ονομασία κυανοτυπία, λόγω του χαρακτηριστικού κυανού χρώματος που αποκτούσε το χαρτί, στις περιοχές που άφηνε ελεύθερες το δείγμα. 

Σας παρουσιάζουμε λοιπόν μερικές από τις 231 απεικονίσεις της έκδοσης που έχει στην κατοχή της η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης και σας συστήνουμε να δείτε όλη τη σειρά των κυανοτυπιών της Atkins από την ιστοσελίδα του ιδρύματος. (http://goo.gl/x901K8)
Όχι μόνο διότι οι κυανοτυπίες αυτές ανέδειξαν τις φωτογραφικές τεχνικές ως ένα ακριβές μέσο για την απεικόνιση επιστημονικών αντικειμένων, αλλά και διότι αποτελούν πηγή αισθητικής απόλαυσης.