Ο Πεδάνιος Διοσκορίδης ήταν ένας φημισμένος Έλληνας ιατρός, φαρμακολόγος και βοτανολόγος της αρχαιότητας που έζησε ανάμεσα στο 40 και 90 μ.Χ. και διετέλεσε χειρουργός στα στρατεύματα του Νέρωνα, ως Ρωμαίος πολίτης, λόγω της υιοθεσίας του, από τη ρωμαϊκή οικογένεια των Πεδανίων. Γεννήθηκε την πρώτη δεκαετία του 1ου αιώνα μ.Χ. ίσως στην Ανάζαρβο (γι' αυτό αποκαλείται και Αναζαρβεύς) της Κιλικίας.
Το κυριότερο έργο του, και μοναδικό επιβεβαιωμένης πατρότητας από τα πολλά που έχουν του αποδοθεί, ήταν ένα πεντάτομο βιβλίο με τίτλο: “Περί ύλης Ιατρικής” στο οποίο περιγράφονται περισσότερα από 600 φυτά και οι μέθοδοι απόσπασης και χρήσης μιας χιλιάδας περίπου ουσιών που μπορούν να εξαχθούν από αυτά.
Το έργο αυτό που περιλαμβάνεται ανάμεσα στα επιστημονικά συγγράμματα με την πλέον μακροχρόνια αποδοχή, δέσποσε στη φαρμακολογία από την έκδοσή του, ως τον 17ο αιώνα - οπότε η Αναγέννηση έδωσε μια νέα ώθηση στο αντικείμενο - και γνώρισε πολλές αναθεωρήσεις και προσθήκες.
Σε μια από αυτές που επιμελήθηκε και εξέδωσε ο Τοσκανός ιατρός Andrea Mattioli, γύρω στα μέσα του 16ου αιώνα, προστέθηκαν οι περιγραφές και οι χρήσεις 100 περίπου νέων φυτών ενώ το βιβλίο κοσμείται από πολλές ακουαρέλες που φιλοτέχνησε ο ζωγράφος και βοτανολόγος Gherardo Cibo (1512–1600).
Στις εξαιρετικής κομψότητας ακουαρέλες του Cibo εντύπωση κάνει το μεγάλο μέγεθός των φυτών, σε σχέση με το φόντο, δηλαδή το τοπίο και τις σκηνές από την αγροτική ζωή, στις οποίες συχνά περιλαμβάνεται η συλλογή του φυτού από τον βοτανολόγου.
Εντυπωσιακή όμως είναι και η ακρίβεια των χαρακτηριστικών των φυτών η οποία επέτρεψε τον προσδιορισμό τους, ακόμη και για εκείνα για τα οποία οι πληροφορίες του κειμένου ήταν ασαφείς. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι από την ακουαρέλα που δείχνει μια ποικιλία ντοματιάς, έχει αντληθεί η ιστορική πληροφορία για την χρονολογία εισαγωγής και καλλιέργειας του φυτού στην Ευρώπη.
Η εκδοχή της "Περί Ύλης Ιατρικής" του Mattioli, συνεχίζοντας την παράδοση του πρωτοτύπου, απετέλεσε βιβλίο αναφοράς για τους ιατρούς, αλλά και για τους βοτανολόγους της εποχής και μεταφράστηκε από τα Λατινικά, στα Αγγλικά, στα Γαλλικά, Γερμανικά. Ας λεχθεί όμως ότι η κυριαρχία του βιβλίου οφείλεται και στην υψηλή θέση που κατείχε ο Mattioli επί των ημερών της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (ιατρός του Φερδινάρδου του ΙΙ και του Μαξιμιλιανού του ΙΙ), κάτι που του επέτρεπε να δοκιμάζει τις επιπτώσεις των δηλητηριωδών φυτών που μελέτησε σε κρατουμένους, αλλά και να απειλεί, με την Ιερά Εξέταση, όσους τολμούσαν να το αμφισβητήσουν.
Οι εικόνες όμως του βιβλίου είναι όμορφες. Αξίζει λοιπόν να δείτε όσες από αυτές έχει καταστήσει προσβάσιμες, ο κάτοχός τους (British Library) στο διαδίκτυο.
 |
| Ίριδα |
 |
| Περικοκλάδα |
 |
| Ρίγανη |
 |
| Καπνία η φαρμακευτική |
 |
| Κρόκος |
 |
| Βιολέττα |
 |
| Ελιά |
