Ανάμεσα στους Αμερικανούς εικονογράφους σημαντική θέση κατέχει η Elizabeth Buchsbaum (1909 - 1942) της οποίας το έργο επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους εικονογράφους σχολικών εγχειριδίων, κι όπως, λέγεται ίσως κι έναν από τους σημαντικότερους γραφίστες του 20ου αιώνα, τον Ολλανδό M.C. Escher.
Η καλλιτέχνις ήταν γόνος μιας οικογένειας καλλιτεχνών και επιστημόνων και είχε σπουδάσει στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών του Σικάγου, καθώς και στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, ενώ τη δεκαετία του 1930 είχε ασκήσει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού.
Το βιβλίο που παρουσιάζεται στη σελίδα, έφερε τον τίτλο: Ζώα χωρίς σκελετό: Μια εισαγωγή στα Ασπόνδυλα και συγγραφείς ήταν ο μεγαλύτερος αδελφός της, ζωολόγος Ralph Morris Buchsbaum, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου (συνεργάτης του Harold Urey - του Αμερικανού επιστήμονα που μαζί με τον μαθητή του Stanley Miller, είχαν κάνει το περίφημο πείραμα με το οποίο αποδεικνυόταν η δυνατότητα αβιογένεσης σύνθετων οργανικών μορίων) και η σύζυγός του, Mildred Shaffer Buchsbaum.
Το βιβλίο αυτό, παρότι εκδόθηκε το 1938 - λόγω της εγκυρότητάς του και της άψογης εικονογράφησής του εξακολουθούσε να ανατυπώνεται και να είναι σε χρήση ως και το 2013, ενώ ήταν το πρώτο σχολικό εγχειρίδιο βιολογίας που παρουσιάστηκε από ευρείας κυκλοφορίας περιοδικά, όπως το Life και το Time.
Η εικονογράφηση του βιβλίου, με το οποίο γαλουχήθηκαν δεκάδες γενιές Αμερικανών μαθητών, εξακολουθεί να εντυπωσιάζει για μερικές αρετές που ως και σήμερα, θεωρούνται αξεπέραστες.
Η καλλιτέχνις έχει μια απίστευτη καθαρή και απλή γραμμή στα σχέδιά της, χάρη στην οποία παρουσιάζονται με σαφήνεια, η εξωτερική μορφολογία και η ανατομία των οργανισμών. Μερικά από τα σχέδια αυτά είναι, απλώς διαγραμματικά και αποσπούν - με παιδαγωγική ευστοχία - μόνον τα κύρια χαρακτηριστικά της εικονιζόμενης δομής ή μορφής. Άλλα όμως, είναι περίτεχνες εικονογραφήσεις που "στέκονται από μόνες τους" και θέλγουν το μάτι, ακόμη κι αυτού που δεν γνωρίζει τίποτε, ή γνωρίζει ελάχιστα για τους εικονιζόμενους οργανισμούς. Στα σχέδια αυτά, φαίνεται πως η καλλιτέχνις γνώριζε από χαρακτική, όπως μαρτυρούν οι άψογες μεταβάσεις από τον λευκό στον μαύρο χρωματισμό των τμημάτων τους.
Ως πρώτες εικόνες παραθέτω τις εικόνες της ακρίδας και της Planaria από το βιβλίο της Elizabeth, και αντίστοιχες εικόνες του Escher. Ο αναγνώστης, συγκρίνοντας τα ζευγάρια τους, μπορεί να διαμορφώσει ιδία άποψη για τη σχέση τους. Να επισημάνω ωστόσο, ότι ενώ η Planaria της Elizabeth προηγήθηκε της Planaria του Escher - και ο αδελφός της είχε δείξει το βιβλίο τους σε επίσκεψή του στον Escher, το 1959 - με την ακρίδα συμβαίνει το αντίστροφο. Η ακρίδα του Escher σχεδιάστηκε το 1935, ενώ της Elizabeth, το 1938...
Ανάμεσα σε αυτές που θα ακολουθήσουν, προσέξτε τις εικόνες στην αρχή των κεφαλαίων. Σωστές, πανέμορφες "ξυλογραφίες" από το πενάκι της δημιουργού τους...
Η σπουδαία αυτή εικονογράφος, πέθανε δυστυχώς πολύ νέα, στην ηλικία των 33 ετών, μάλλον κατά τη διάρκεια μιας γέννας της. Δεν πρόλαβε να χαρεί τη ζωή της, και να κυοφορήσει και άλλα σπουδαία έργα, όπως αυτό που παρουσιάστηκε στη σελίδα.
Ο σύνδεσμος, προς το εξαιρετικό βιβλίο, από εδώ.
