Πώς να διαβάσεις το απόσπασμα του διηγήματος: Θέρος - Έρος (Ειδύλλιον της Πρωτομαγιάς), και να μη ξεπηδήσει από τη σελίδα ορμητική και ολόλαμπρη η Ελληνική άνοιξη, στοιχειοθετημένη με τα γράμματα και τις λέξεις της γλώσσας μας- χρώματα της αυτόχθονος παλέτας - με τις οποίες ο μέγιστος της ηθογραφίας μας, τη ζωγράφισε;
Και πώς να αποφύγεις τον πειρασμό, να παρουσιάσεις από τα ανθύλλια του Παπαδιαμάντη, εκείνα που είχαν την τύχη να φιλοτεχνηθούν σε εκλεκτές εικονογραφίες;
Ὑπερέβησαν ἤδη τὴν στενὴν πάροδον καὶ ἐξῆλθον εἰς τοὺς χλοεροὺς διανθεῖς κάμπους. Μεθυστικὸν ἄρωμα ἀνήρχετο ἀπὸ τῶν ἀπειραρίθμων ἀνθῶν, οἱ φράκται τῶν ἀμπέλων ἔθαλλον μὲ ἀγραμπελιά, καὶ μ᾽ αἰγοκλήματα καὶ μὲ ἀκανθώδεις θάμνους, τινὲς τῶν ἀγρῶν ἐφαίνοντο αἱμάσσοντες εἰς τὰς πρώτας ἀκτῖνας τοῦ ἡλίου ἀπὸ χιλίας μυριάδας παπαρούνας. Ἐναμίλλως ἤνθουν τὸ χαμαίμηλον καὶ ἡ καυκαλήθρα καὶ ἡ μολοχάνθη, τὰ ἀστεράκια καὶ τὰ κιτρινούλια ἐπρόβαλλον δειλῶς τὰς ἀσθενεῖς κεφαλάς των ἐν μέσῳ τῆς ὑπερκόμπου ἀφθονίας τῶν κατερύθρων μηκώνων σημειούντων τὴν ὑπεραιμίαν τοῦ ἔαρος. Ἀνώνυμά τινα ἀνθύλλια, χόρτα σταχυοειδῆ, σπαράγγια ἀκανθωτὰ καὶ βεργιὰ καὶ ἄλλα ἀνεμειγνύοντο ἐν μέσῳ τοῦ ἀπείρου πλούτου τῆς Χλωρίδος. Ἦτο ἡ Πρωτομαγιὰ ἡ θεσπεσία, ἦτο ἡ ἄνοιξις ἐν πληθώρᾳ ζωῆς, ἑτοίμη νὰ παραδώσῃ τὸ σκῆπτρον εἰς τὸ δρεπανοφόρον θέρος.
*****************
- Η αγραμπελιά ή αγράμπελη ή κληματσίδα. Από το έργο: Flora Graeca, sive, Plantarum rariorum historia, quas in provinciis aut insulis Graeciae.
 |
| Αγραμπελιά - Clematis cirrhosa (Κληματίς η κηρώδης) |
- Το αιγόκλημα, ή αγιόκλημα. Από το έργο: Flora Graeca, sive, Plantarum rariorum historia, quas in provinciis aut insulis Graeciae.
 |
| Αγιόκλημα - Lonicera xylosteum (Αγιόκλημα το ξυλόστεο) |
- Η παπαρούνα: Από το βιβλίο Abbildungen Sämmtlicher Arzneigewachse Deutschlands (1832-34) του Eduard Winkler.
"Τα ξερά σέπαλα του συχνού στην Ελλάδα είδους, μήκων η ροιάς, (Papaver rhoeas), η κοινή παπαρούνα, το θεωρούσαν απλώς σαν ελαφρό κατευναστικό και το ανακάτευαν με τσάι σα φάρμακο του βήχα".
 |
| Παπαρούνα - Papaver rhoeas (Μήκων η ροιάς) |
- Το χαμομήλι: Από το βιβλίο: Billeder af nordens flora των Mentz, August και Ostenfeld, C. H. (Carl Hansen): 1917-1927
 |
| Χαμομήλι - Matricaria chamomilla |
- Καυκαλήθρα: Από το Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα
"Στα κράσπεδα των δρόμων συναντούμε συχνά την καυκαλίδα ή μοσχολάχανο, ένα κοινό μεσογειακό φυτό. Από τα χρόνια του Διοσκορίδη ήταν γνωστό, σαν "τορδύλιον". Οι γιατροί της αρχαιότητας συνιστούσαν το ζουμί του βλαστού, ανακατεμένο με γλυκό κρασί, για τις αρρώστιες των νεφρών".
 |
| Καυκαλήθρα - Tordylium apulum |
- Μολόχα: Του Nicolas François Regnault (1774)
"Ένα άλλο φυτό, για ορισμένες νεφροπάθειες και στομαχικές διαταραχές ήταν η μολόχα, που φυτρώνει παντού. Το έδιναν και σαν είδος εμβολίου για τα δαγκώματα δηλητηριωδών ζώων".
 |
| Μολόχα- Malva sylvestris |
- Αστεράκι (με βάση, την Ελληνική χλωρίδα του Έλμουτ Μπάουμαν: Το Ornithogallum). Toυ: Johann Georg Sturm (1796)
"Ορνιθόγαλον - το γάλα του πουλιού - έλεγαν οι αρχαίοι το άσπρο αστράκι, εκθειάζοντας έτσι το κατάλευκο χρώμα των μικρών λουλουδιών, σαν κάτι το σεμνό και πολύτιμο. Εκτός από τη χρησιμοποίηση του βολβού ως τροφή, μπορούμε να φανταστούμε ότι τα ωραία αυτά λουλουδάκια τα έπλεκαν σε γαμήλια στεφάνια, όπως και άλλα είδη κρίνων".
 |
| Αστράκι - Ornithogalum umbellatum |
- Κιτρινάκι (Ίσως το Helichrysum sp. που συναντιέται και με την κοινή ονομασία αθάνατο).
"Ένα από τα κυριότερα λουλούδια για στεφάνια ήταν κατά τον Θεόφραστο το λεγόμενο αθάνατο, που ονόμασε ο ίδιος "χρυσάνθεμον" και που θεωρεί πως έχει ηρεμιστική επίδραση στη ψυχή. Ο Αθήναιος, μας πληροφορεί ότι ο Θεμισταγόρας από την Έφεσο, αποδίδει την ονομασία "ελίχρυσον" στη νύμφη Ελιχρύση, που πρώτη το μάζεψε".
 |
| Κιτρινάκι (Αθάνατο) Helichrysum arenarium |
*Τα σχόλια, μετά την ονομασία κάθε φυτού, έχουν ληφθεί από το βιβλίο: Η Ελληνική χλωρίδα, στον μύθο και στην τέχνη, Έλμουτ Μπάουμαν - Εκδόση Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της φύσης.
*H αρχική εικόνα είναι σύνθεση του πίνακα: Αστέρι Υμηττού, του Φώτη Κόντογλου και της φωτογραφίας του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
