Bio-illustrations

Δεν θα δεις ποτέ πραγματικά ένα φυτό, παρά μόνον αν το ζωγραφίσεις (Johann Wolfgang von Goethe)

12 Μαΐου 2023

Ο βοτανικος ατλας Dodel - Port




Μ
εταξύ των ετών 1878-1893 εκδόθηκε ένας Άτλαντας βοτανικών χαρτών από τον Γερμανο-Ελβετό καθηγητή Βοτανικής του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης Arnold Dodel - από τους πρώτους ένθερμους υποστηρικτές της  θεωρίας του Δαρβίνου -  και τη σύζυγό του βοτανολόγο Carolina Port, η οποία έχει υπογράψει αρκετούς από τους 42 χάρτες της συλλογής. 

Ο σκοπός της δημιουργίας αυτού του Άτλαντα, σύμφωνα με το ζευγάρι των δυο επιστημόνων,  οι οποίοι υπέγραφαν το έργο τους με την παράθεση και των δυο επιθέτων (Dodel -Port),  ήταν κυρίως εκπαιδευτικός, και όπως έγραφαν στο κείμενο που τους συνόδευε:


«Η ζωντανή φύση είναι ο καλύτερος δάσκαλος και παιδαγωγός· ένα καλλιτεχνικό μέσο αναπαράστασης προσπαθεί να αντικαταστήσει τη φύση και αυτό μπορεί να είναι δυνατό στην πράξη μόνο εάν οι εικόνες είναι αληθινές και ανταποκρίνονται στα φυσικά αντικείμενα που απεικονίζουν. [..]

Δεν είχαμε στο μυαλό μας μόνο τις ανάγκες τις διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο, αλλά και εκείνες του Γυμνασίου. Οι σχηματικές αναπαραστάσεις, όλων των φυτικών ειδών, οι οποίες παρέχονται στους φοιτητές και τους μαθητές, έχουν ατυχήσει, ώστε να είναι πραγματικά δύσκολο να αποκτήσει ο διδασκόμενος μια σωστή κατανόηση των φυσικών εμβίων όντων...  Κατά συνέπεια, το «Anatomisch physiologische Atlas der Botanik» θα είναι σχεδιασμένο ώστε να χρησιμοποιείται σε κάθε επίπεδο βοτανικής διδασκαλίας και σε κάθε κλάδο της βοτανικής γνώσης. [..]

Οι αξιόπιστοι, από επιστημονική άποψη, χάρτες τοίχου μπορούν να αντικαταστήσουν το φυσικό αντικείμενο, κατά τη διδασκαλία στην τάξη και στις πανεπιστημιακές διαλέξεις, καθώς είναι περισσότερο διαφωτιστικοί από τον προφορικό λόγο». 

Οι δυο επιστήμονες κατά τη διάρκεια της παραγωγής των χαρτών του βρίσκονταν σε συχνή επικοινωνία με τον Κάρολο Δαρβίνο και τον Ernst Haeckel. Ο πρώτος, στην αλληλογραφία που διατηρούσε με το ζευγάρι, το είχε ενθαρρύνει να ολοκληρώσει την παραγωγή του Άτλαντα, γράφοντας ότι: Ο Άτλαντας θα είναι πολύ χρήσιμος σε όσους διδάσκουν Βοτανική.

Και όπως μπορείτε να διαπιστώσετε από τις εικόνες που παραθέτω, είχε δίκιο. Οι εικόνες είναι ακριβείς - οι λεπτομέρειες των μικροσκοπικών δομών και κυττάρων, αντλούνται από τις μικροσκοπικές μελέτες του ζευγαριού - και ταυτόχρονα, τόσο όμορφες, ώστε να είναι μια καλή ιδέα να τις "κατεβάσετε" για να κοσμήσουν έναν τοίχο, το γραφείο σας - ως κορνίζες - και γιατί όχι, ένα μπλουζάκι.


Volvox

Στίγμα και γυρεοσωλήνας
   

Προθάλλιο (γαμετόφυτο)

Ιris sibirica

Polysiphona subulata

Cosmarium

Viola tricolor

Σποριάγγεια (Aspidium filix)


Oedogonium diplandrum
Αρχεγόνια
Προθάλλιο πτεριδοφύτου
Elodea canadensis
Τομή ρίζας μονοκοτυλήδονου

Ενδοκάρπιο pussilum