Κρυμμένα κάτω από το βιβλίο των Μαθηματικών, καταχωνιασμένα μέσα στη σχολική σάκα, σαγηνευτικά ακόμη και στο φως ενός φακού, κάτω από τα σκεπάσματα του κρεβατιού, πώς θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε τα Κλασσικά Εικονογραφημένα, αυτούς τους αδίκως επικηρυγμένους από δασκάλους και γονείς, φίλους της παιδικής ζωής μας στους οποίους χρωστούμε την πρώτη γνωριμία μας με σημαντικά κείμενα της λογοτεχνίας και τη μύησή μας, στον απαγορευμένο κόσμο των κόμικς;
Αποτίοντας λοιπόν τον οφειλόμενο φόρο τιμής σε αυτούς τους ωφέλιμους και διασκεδαστικούς παιδικούς μας φίλους, αποφασίσαμε να αφιερώσουμε ένα μικρό άρθρο που να παρουσιάζει την ιστορία τους, και μερικές εικόνες από τίτλους τους.
Γεννήθηκαν λοιπόν το 1951 από τον Εκδοτικό Οίκο: Ατλαντίς των αδελφών Πεχλιβανίδη, προσφύγων από την Αττάλεια, κατά το πρότυπο των «Classics Illustrated» που είχε εμπνευστεί ο Ρωσσικής καταγωγής Αμερικανός εκδότης Albert Lewis Kanter, προκειμένου να καταστήσει ελκυστικά και προσιτά στους νέους παγκόσμιας φήμης λογοτεχνικά έργα, αλλά και βιογραφίες σημαντικών ιστορικών προσώπων, επιστημόνων και καλλιτεχνών.
Όπως όμως κάθε καινοτομία, συνάντησαν και πολλές αντιδράσεις των οποίων το εύρος έδειξε πως ο συντηρητισμός αλλά και η παραδοσιακή δυσανεξία του εκπαιδευτικού συστήματος έναντι των "εξωσχολικών" βιβλίων, διαπερνούσε οριζοντίως το πολιτικό και ιδεολογικό φάσμα... Πολύ απλά, οι πολέμιοί του, κατελόγιζαν στο περιοδικό πως καλλιεργεί στους νέους αμερικανικά πρότυπα και ευτελίζει τα κλασσικά κείμενα, παραβλέποντας ότι το κόμικ, αυτό το δυναμικό εκφραστικό μέσο, εμπλούτιζε τον εικαστικό πολιτισμό των νέων και ότι τέλος πάντων σκοπός του περιοδικού δεν ήταν να υποκαταστήσει τα αυτούσια κείμενα, αλλά να παροτρύνει τους νέους να τα γνωρίσουν.
Έτσι η θριαμβευτική πορεία του περιοδικού συνεχίστηκε απτόητη για περισσότερο από δύο δεκαετίες, διότι επιπλέον, οι τρεις αδελφοί είχαν την ευφυή ιδέα να εμπλουτίσουν τους τίτλους της σειράς με ελληνικά θέματα από τη Μυθολογία, τις Αρχαίες Τραγωδίες και την Ιστορία, επιστρατεύοντας συγγραφείς όπως ο Βασίλης Ρώτας (υπεύθυνος κειμένων όλης της σειράς), η Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη και καλλιτέχνες, πρώτης γραμμής όπως ο Μποστ, ο Κώστας Γραμματόπουλος, ο Γιώργος Βακαλό, κ.ά.
Η σφραγίδα που άφησαν οι δημιουργοί αυτοί στην εικόνα και τον λόγο των ελληνικών κόμικ, είναι μοναδική, αναγνωρίσιμη και πρότυπο για την επακόλουθη ελληνική παραγωγή κόμικ. Παρότι στην πλειονότητα των τευχών του περιοδικού, λεπτομέρεια υπάρχει μόνον στην εικόνα του εξωφύλλου, και το φόντο των υπόλοιπων είναι αδρά σχεδιασμένο, θα είχε πολύ ενδιαφέρον αν η εικονογραφία του περιοδικού γινόταν αντικείμενο μελέτης από καλλιτέχνες και ειδικούς επιστήμονες, προκειμένου να σκιαγραφηθεί ο τρόπος με τον οποίο παρουσίαζαν στον νεαρό αναγνώστη τους, το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας, την πανίδα και τη χλωρίδα της.
Αναφορικά με το στήσιμο της ύλης τους, κάθε τεύχος άρχιζε με μια περίληψη της ιστορίας, και με την παρουσίαση των ηρώων της, συνεχιζόταν με το κυρίως περιεχόμενο - που δέσμευση της Ατλαντίδος, έναντι του Αμερικανικού Εκδοτικού Οίκου ήταν, να συνοψίζει το έργο, αλλά να σέβεται το πνεύμα του - και έκλεινε με βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα.
Στο κυρίως περιεχόμενο, οι διάλογοι μεταξύ των ηρώων, οι σκέψεις τους και η σύνδεση της μιας εικόνας με την άλλη, δηλώνονταν με διαφορετικό τρόπο: Οι διάλογοι με μπαλόνι κειμένου που κατέληγε σε μια αιχμή κοντά στο στόμα του ήρωα, οι σκέψεις με συννεφάκι και μια ακολουθία ολοένα μικρότερων κύκλων που οδηγούσαν στο κεφάλι του ήρωα και οι μεταβάσεις, και το πλαίσιο της δράσης κάθε εικόνας, με κίτρινες βινιέττες κειμένου.
Τα Κλασσικά Εικονογραφημένα συνέχισαν να εκδίδουν ως το τέλος της δεκαετίας του 60 νέους τίτλους. Η βαθμιαία όμως απώλεια του αναγνωστικού κοινού τους, που οφειλόταν στην εδραίωση στην αγορά νέων κόμικ, τα οποία απηχούσαν περισσότερο τις αισθητικές ή και θεματολογικές προτιμήσεις της εποχής, οδήγησαν στην παύση της παραγωγής νέων τίτλων. Ωστόσο γνώρισαν νοσταλγικές επανεκδόσεις τη δεκαετία του 90 και του 2000. Σήμερα, μερικά από τα τεύχη τους είναι συλλεκτικά και πιστοποιούνται προς τούτο.
Για τη σύνταξη του άρθρου χρησιμοποιήθηκαν οι ακόλουθες πηγές:
Εφημερίδα Καθημερινή (Άρθρο Ν. Βατόπουλου)
Εφημερίδα Το Βήμα (Άρθρο Κ. Τσαούση)
Wikipedia
