Ποιος δεν θυμάται τα παιδικά βιβλία με τις αναδυόμενες εικόνες, ή τις ευχετήριες κάρτες και τις χαρτοκοπτικές με τα επάλληλα αναπτυσσόμενα επίπεδα; Αλλά και ποιος δεν έχει διευκολυνθεί στην κατανόηση μιας πολύπλοκης τεχνολογικής ή βιολογικής δομής από τις προσομοιώσεις υπολογιστών, που χρησιμοποιούν αναδυόμενα παράθυρα και επίπεδα;
Αυτή λοιπόν η τεχνική, με την οποία ο αναγνώστης αλληλεπιδρά με την έντυπη εικόνα και ο χρήστης του υπολογιστή με τη διαδραστική προσομοίωση, είναι μια επινόηση των αρχών σχεδόν της τυπογραφίας, όπως μαρτυρούν αρκετά βιβλία που εκδόθηκαν κατά την Αναγέννηση*. Ένα από αυτά εκδόθηκε το 1583 και έφερε τον τίτλο: "Οφθαλμοδουλεία, δηλαδή μια πραγματεία για τα αίτια των αδυναμιών, των παθήσεων του ματιού και του προσώπου".
Το έργο, του οποίου συγγραφέας ήταν ο George Bartisch (1535–1607), ένας Γερμανός οφθαλμίατρος και χειρουργός, αποτελούσε έναν οφθαλμιατρικό άτλαντα της εποχής που παρουσίαζε τη δομή του ματιού και τις παθήσεις του, αλλά και την ανατομία του εγκεφάλου.
Ανάμεσα λοιπόν στις 92 ξυλογραφίες του, υπάρχουν μερικές στις οποίες ο αναγνώστης μπορούσε να διεξαγάγει μια εικονική ανατομία του οφθαλμού και του εγκεφάλου ανασηκώνοντας, το ένα μετά το άλλο, τα επάλληλα φύλλα, που τους αποτελούν!
Αποσπάσαμε λοιπόν από το archive.org και παρουσιάζουμε τις σχετικές σελίδες του βιβλίου, επισημαίνοντας ότι η ψηφιοποίησή τους τις αδικεί, καθώς δεν εμφανίζονται τα όμορφα χρώματά τους, όπως στις φωτογραφίες του βιβλίου που επίσης παραθέσαμε.
* Το πρώτο βιβλίο που χρησιμοποιούσε την τεχνική των αναδυόμενων επιπέδων ήταν μια ανατομία του γυναικείου και του ανδρικού σώματος που εξέδωσε ο Heinrich Vogtherr ο Πρεσβύτερος το 1538.
